Cirkelvormige oceaanstroming, ook wel bekend als een gyre, is een patroon van zeestromen die zich in cirkelvormige patronen bewegen in de oceanen van de wereld. Deze stromingen worden veroorzaakt door de draaiing van de aarde, windpatronen en temperatuurverschillen in het water.
Er zijn vijf grote gyres op aarde: de Noord-Atlantische gyre, de Zuid-Atlantische gyre, de Noord-Pacifische gyre, de Zuid-Pacifische gyre en de Indische Oceaan gyre. Elke gyre heeft zijn eigen unieke eigenschappen en speelt een belangrijke rol in het transport van warmte, voedingsstoffen en mariene organismen over de oceanen.
De circulatie in een gyre is meestal in de vorm van een grote cirkel, met een kloksgewijze richting op het noordelijk halfrond en tegen de klok in op het zuidelijk halfrond. Deze circulatie wordt veroorzaakt door de Corioliseffect, wat de afbuiging van objecten op het aardoppervlak veroorzaakt als gevolg van de draaiing van de aarde.
In een gyre zijn er twee belangrijke stromingen die de circulatie bepalen: de equatoriale stroming en de westelijke grensstroom. De equatoriale stroming wordt veroorzaakt door de passaatwinden die het water richting de evenaar duwen, terwijl de westelijke grensstroom wordt veroorzaakt door de westenwinden die het water van de evenaar af duwen.
Naast het transporteren van warmte en voedingsstoffen, spelen gyres ook een belangrijke rol in het transport van plastic afval in de oceanen. De concentratie van plastic afval is vaak het hoogst in gyres, waar het door de circulerende stromen wordt samengebracht en zich ophoopt in grote drijvende afvalbergen.
Hoewel gyres een belangrijke rol spelen in het functioneren van de oceanen, worden ze ook bedreigd door menselijke activiteiten zoals klimaatverandering en overbevissing. Het is daarom belangrijk dat we deze delicate systemen beschermen en behouden voor toekomstige generaties.